Direktor Beogradskog centra za bezbjednosnu politiku Igor Bandović ocjenjuje da je srpska kampanja protiv usvajanja Rezolucije o Srebrenici jedna vrsta mobilizacije, za šta postoji unutrašnji i spoljni razlog. Smatra da ako se protive rezoluciji, protive se evropskom poretku i samoj EU čiji dio Srbija želi da budee. Ističe da rezolucija ne označava Srbe kao genocidan narod, kako se u Srbiji poima, i ne postoji nijedan narod, uključujući i Njemce, koji je ikada označen kao genocidan u tom smislu.
„Unutrašnji se odnosi na činjenicu da je mobilizacija u kontekstu izbora 2. juna u jeku i da ne postoje gradske teme, iako se radi o lokalnim izborima, koje na adekvatan način mogu da mobilizuju uglavnom pristalice SNS. Ulozi su podignuti najviše moguće i u stvari se odvija jedna kampanja – patriotski blok protiv izdajničkog bloka.
Na unutrašnjem planu rezolucija služi da mobilizuje patriotski blok. To nije srpski svet, to je samo pokušaj mobilizacije građana Srbije u kontekstu izbora i navodnih pritisaka koji se odvijaju“, smatra Bandović.
Dodaje da što se tiče spoljnog, „mislim da se tu radi o identifikaciji praktično sa onima koji su počinili zločine u Srebrenici“.
„Ja mislim da Srbija treba da se negdje u vanjskoj politici opredijeli prije svega na empatiju prema žrtvama, da se opredijeli u odnosu na presude Međunarodnog suda, tribunala za bivšu Jugoslaviju, koji smo mi prihvatili, koji je UN sud. Da mi poklanjamo veći pijetet žrtvama, a ne da idemo na to da rušimo rezoluciju, gdje se doslovno ne spominje ni srpski narod, ni srpska krivica, niti bilo šta slično“, ukazuje on za N1.
Ističe da ova vlast od 2012. provodi neku vrstu historijskog iredentizma, čiji cilj je da se praktično potpuno izbriše sjećanje na period do 2012. godine.
Podsjećajući da smo se poslije režima Slobodana Miloševića, od 2000. do 2012. polako vraćali u međunarodne tokove, pošto smo devedesetih bili „odmetnička država“ od međunarodne zajednice, pod sankcijama, itd, a sada smo postali jedna vrsta „pobunjeničke države“ koja osporava sva načela međunarodnog prava, poretka, ne samo u svijetu, nego i na Balkanu.
Kaže da smo, zapravo, sve vrijeme, a naročito od dolaska Vučića na vlast, nezadovoljni raspodjelom teritorija iz rata.
„I sve što u stvari ova vlast pokušava je da na različite načine pokuša da promijeni tu poziciju, a vanjska politika joj dođe onako vrlo prikladno, naročito danas, kao instrument kako bi to ostvarila“, smatra Bandović.
“Srpski svet” bez vojnih instrumenata
A na to kako se mogu tumačiti sve češće izjave Milorada Dodika da će se RS otcijepiti od BiH i priključiti Srbiji, on kaže da je ideologija toga srpski svet.
Dodaje da iako su građani Republike Srpske zapravo građani druge države, imamo pokušaje da se oni, između ostalog, i kroz birački spisak uvedu da postanu političko biće i relevantan politički faktor u Srbiji.
Primjer toga smo imali 17. decembra, kada je veliki broj građana RS glasao na lokalnim izborima u Beogradu.
Ističe da njemu to izgleda kao ostvarivanje tog Srpskog sveta bez vojnih instrumenata.
„Dakle, ne dešava se prekrajanje granica vojno, što je radio Milošević 90-ih, nego se u stvari pokušava izgraditi lojalnost građana Srbije, lojalnost drugih zemalja u regionu, kako bi oni postali jedan dio političkog bića ove zemlje“, ocjenjuje Bandović.
Rezolucija nema veze sa Dejtonom
Na pitanje da prokomentariše izjavu Vučića da je rezolucija o Srebrenici kršenje Dejtonskog sporazuma, Bandović navodi da rezolucija nema nikakve veze s njim.
On kaže da se u Srbiji ta rezolucija poima, ako prođe, da će Srbi biti označeni kao genocidan narod i da će to ostati za vjeka i vjekova.
„Što nije tačno. Ta rezolucija uopšte ne govori o Srbiji i Srbima, i ne postoji nijedan narod, uključujući i Njemce, koji je ikada označen kao genocidan u tom smislu“, ukazuje.
Upitan da li se mi onda, boreći se protiv usvajanja rezolucije, zapravo poistovjećujemo sa Ratkom Mladićem, on kaže da smo u tom lobiranju protiv rezolucije zaboravili da je naš međunarodni prostor, prije svega, evropski.
„A praktično nema ni jedna zemlja koja se protivi u Europi toj rezoluciji“, ističe.
Dodaje da ako se protivimo rezoluciji, mi se protivimo evropskom poretku i samoj EU, čiji dio želimo da budemo.
Kada se radi o motivima za donošenje te rezolucije, smatra da je jedan nesumnjivo „u činjenici da postoji ogroman strah i bojazan da će prvo sljedeće žarište biti Balkan, odnosno Bosna ili Kosovo“.
„Rezolucija u Srebrenici je u stvari pokušaj da se, kako bih rekao, da se institucionalno zapamti ili memorizira ono što se dogodilo te 1995. godine. Ali to proizvodi suprotan efekat. Zato što mi ne želimo da budemo na strani tog Zapada i tih ljudi. Mislim, mi smo postali suprotno onom što smo bili od 2000. godine“, ocjenjuje on.
Podsjeća i da politička elita poslije 2000. nije htjela deklaraciju koju je Skupština usvojila da nazove genocid.
„Nažalost, radi se o genocidu. To je potvrđeno od strane Međunarodnog krivičnog tribunala za bivšu Jugoslaviju, potvrđeno je u presudi Međunarodnog suda pravde. Srbija u presudi Međunarodnog suda pravde, tako se kaže, nije dovoljno uradila da spriječi taj genocid.
Ona nije odgovorna kao država, ali čak i ako bi bila odgovorna, to ne znači da su građani Srbije pojedinačno ili kolektivno odgovorni za taj zločin.
To skoro niko nikada nije uzimao kao jednu vrstu kolektivne krivice. Mi imamo vlast koja interpretira činjenice bukvalno onako kako im odgovara, isključivo za politički interes. Ona, na ovaj način, viktimizirajući cijelo društvo, cijelu Srbiju, u stvari pokušava da proizvede drugi efekat“, ukazuje.
