Evropska unija u Bosni i Hercegovini oglasila se na zvaničnom Twitter nalogu povodom obilježavanja neustavnog dana Republike Srpske. EU poziva sve političke aktere u Bosni i Hercegovini da odlučno djeluju. Podsjetimo, Ustavni sud Bosne i Hercegovine je 2015. godine, proglasio neustavnim obilježavanje 9. januara kao Dana RS-a.
“Ustavni sud Bosne i Hercegovine utvrdio je da zakonodavstvo Republike Srpske o Danu Republike Srpske nije u skladu sa Ustavom BiH.
EU naglašava obavezu poštivanja suvereniteta, teritorijalnog integriteta, ustavnog poretka, uključujući odluke Ustavnog suda, kao i međunarodnog suvbjektiviteta Bosne i Hercegovine”, naveli su.
Potom su dodali:
“EU poziva političko rukovodstvo entiteta RS da se suzdrži i odbaci provokativnu retoriku i djelovanje u pravcu podjela, uključujući dovođenje u pitanje suverniteta, cjelovitosti i teritorijalnog integriteta zemlje.
EU poziva sve političke aktere u Bosni i Hercegovini da odlučno djeluju na provedbi neophodnih reformi za napredak na evropskom putu u pravcu otvaranja pristupnih pregovora sa EU.
Ponavljamo našu punu oprediljenost perspektivi pristupanja Bosne i Hercegovine EU kao jedinstvene, cjelovite i suverene zemlje”, naveli su na kraju saopćenja.
Podsjetimo, Ustavni sud Bosne i Hercegovine je 2015. godine, po apelaciji tadašnjeg člana Predsjedništva BiH Bakira Izetbegovića, proglasio neustavnim obilježavanje 9. januara kao Dana RS-a. Nakon toga je Narodna skupština RS-a usvojila odluku o raspisivanju referenduma o Danu RS-a, a referendum je održan 25. septembra 2016. godine iako je Ustavni sud donio privremenu mjeru zabrane provođenja tog referenduma.
Narodna skupština RS-a potom je krajem 2016. godine usvojila Zakon o Danu RS-a.
Ustavni sud Bosne i Hercegovine je 29. marta 2019. godine, na zahtjev devet delegata Vijeća naroda RS-a, donio novu odluku na taj zakon i proglasio ga neustavnim i oprečnim Međunarodnoj konvenciji o ukidanju svih oblika rasne diskriminacije te oprečnim Protokolu uz Evropsku konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda.
I Venecijanska komisija iznijela je stav da je izbor 9. januara za Dan RS-a podstaknut osjećanjima i događajima od značaja za samo jedan narod, te da nastavak obilježavanja ovog datuma može dovesti do diskriminacije.
Visoki predstavnik međunarodne zajednice u Bosni i Hercegovini Christian Schmidt kazao je da je proslava 9. januara kao Dana RS-a jasan i direktan propust u provedbi konačnih i obavezujućih odluka Ustavnog suda BiH, kao i odluka visokog predstavnika od 1. jula 2023. godine.
